วันที่ 7 พฤศจิกายน 2566 ผู้สื่อข่าวสำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดยโสธร ลงพื้นที่ไปบ้านโสกผักหวาน ตำบลดู่ลาด อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ซึ่งมีการตำข้าวเม่าสูตรโบราญ สร้างรายได้จากภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยเริ่มตำข้าวเม่าตั้งแต่ปลายเดือนกันยายน ถึงต้นเดือนพฤศจิกายนของทุกปี ก่อนฤดูเก็บเกี่ยวข้าวด้วยการนำข้าวนาปีที่ออกรวงสีเขียวแล้วเอาเมล็ดข้าวออกจากรวงข้าว จากนั้นนำข้าวเปลือกมาแช่น้ำเพื่อเอาเมล็ดที่ไม่สมบูรณ์ออก และนำข้าวเปลือกมาคั่วในกระทะไฟอ่อนๆ ใช้ระยะเวลาในการคั่วประมาณ 2-3 ชั่วโมง โดยต้องคั่วตลอดเวลาเพื่อไม่ให้ข้าวเปลือกไหม้หรือไม่ให้ไฟไหม้ด้านล่างของเมล็ดข้าวเปลือก จากนั้นพอได้ที่แล้วก็นำมาตำ โดยหลังจากที่ตำข้าวเสร็จก็จะเข้าสู่กระบวนการฟัดข้าว มีทั้งฟัดด้วยมือใช้กระด้งในการฟัด หรือบางบ้านก็มีเครื่องฟัดแกรบทำให้ทุ่นแรงไปได้มาก จากนั้นก็นำข้าวไปตำอีกครั้งโดยจะทำทั้งหมด 3 ครั้ง 3 รอบ ก็จะได้ข้าวเม่าไว้รับประทานและจำหน่าย ซึ่งจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 200 บาท ขายส่ง 10 กิโลกรัมขึ้นไป ราคากิโลกรัมละ 150 บาท โดยข้ามเม่าของบ้านโสกผักหวานนั้นจะหอม อร่อย อ่อนนุ่ม ทำให้มีลูกค้าทั้งในพื้นที่จังหวัดยโสธรและต่างจังหวัดซึ่งจัดส่งทางไปรษณีย์
ด้านนางรันดร อ่อนพุทธา อายุ 63 ปี ชาวบ้านโสกผักหวาน ตำบลดู่ลาด อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร เปิดเผยว่าครอบครัวของตนยึดอาชีพ การทำข้าวเม่ามาตั้งแต่ปี 2527 แล้วโดยเรียนรู้การทำข้าวเม่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ แต่ก่อนทำข้าวเม่าด้วยครกไม้ใช้แรงงานคนเป็นคนตำข้าวเปลือกให้เป็นข้าวเม่าแต่ต่อมาเดี๋ยวนี้มีเครื่องไม้เครื่องมือมาอำนวยความสะดวกมากขึ้นใช้ครกปูนใช้รถไถนามาประยุกต์แทนการใช้แรงงานคนในการตำข้าวเม่า ทำให้ตนเองและครอบครัว รวมถึงชาวบ้านโสกผักหวานมีรายได้ จากการจำหน่ายข้าวเม่า ประมาณวันละกว่า 20 กิโลกรัม มีรายได้ประมาณ 4,000 – 5,000 บาทต่อวัน ซึ่งข้าวเม่าสูตรโบราญเป็นภูมิปัญญาที่สืบต่อกันมา และสร้างรายได้ให้แก่ชาวบ้านเป็นอย่างดี จึงเชิญชวนทุกท่านมาลองทานข้าวเม่าบ้านโสกผักหวาน จังหวัดยโสธร รับรองจะติดใจอย่างแน่นอน สอบถามได้ที่ หมายเลขโทรศัพท์ 062-2566245
ส่วน นางควง สีตะวัน อายุ 59 ปี ชาวบ้านโสกผักหวาน ก็บอกว่า ตนเองและครอบครัวทำข้าวเม่ามานานกว่า 10 ปี แล้ว โดยในปีนี้ปลูกข้าวเเหนี่ยวดอไว้สำหรับทำข้าเม่าประมาณ 5- 6 ไร่ จะมีชาวบ้านมาอุดหนุนกิโลกรัมละ 200 บาท และมาซื้อไปเป็นของฝากแก่ลูกหลานที่อยู่ทำงานอยู่กรุงเทพหรือต่างจังหวัด นอกจากนั้นยังมีชาวบ้านซื้อไปทำบุญในช่วงงานบุญกฐินด้วยการนำข้าวเม่าไปทำเป็นขนมหวานใส่มะพร้าวอ่อนและน้ำตาล ก็จะหอม อร่อย อย่างมาก สำหรับท่านใดที่สนใจสอบถามได้ที่ 085-2026296 ...///